Сыбайлас жемқорлық азаматтардың өмір сүру деңгейі мен әл-ауқатына тікелей әсер ететін қазіргі қоғамның негізгі проблемаларының бірі болып табылады. Біздің мемлекетіміздің осы әлеуметтік зұлымдықпен белсенді күресіп, оны төмендету үшін қабылданып жатқан шаралар оның жарқын дәлелі болып табылады.

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы iс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының Заңының 22-бабына сәйкес сыбайлас жемқорлыққа қарсы iс-қимылды өз құзыретi шегiнде мемлекеттiк органдар, ұйымдар, квазимемлекеттiк сектор субъектiлерi, лауазымды адамдар жүргiзуге мiндеттi.

Мемлекетімізбен сыбайлас жемқорлық көрiнiстерiн жою мақсатында 2015-2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегияны iске асыру, сондай-ақ «Естуші мемлекет» қағидасын жүзеге асыру бойынша шаралар қабылдануда.

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы iс-қимыл туралы» ҚР Заңының  9-бабына сәйкес Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттi қалыптастыру — сыбайлас жемқорлыққа қарсы iс-қимыл субъектiлерiнiң қоғамда сыбайлас жемқорлыққа төзбеушiлiктi көрсететiн құндылықтар жүйесiн сақтау және нығайту бойынша өз құзыретi шегiнде жүзеге асыратын қызметi.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттi қалыптастыру бiлiм беру, ақпараттық және ұйымдастырушылық сипаттағы шаралар кешенi арқылы жүзеге асырылады.

Аталған шаралар сыбайлас жемқорлық көрiнiстерiнiң тәуекелiн төмендетуге мүмкiндiк бередi, сондай-ақ мемлекеттiк қызметкерлердiң жұмысының ашықтығына бағытталған.

Сыбайлас жемқорлық – терроризммен және елдің қорғаныс қабілетінің төмендеуімен қатар, мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігіне аса маңызды қатерлердің бірі. Бұл мәселеге Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкімет тарапынан ерекше көңіл бөлінуі бекер емес. Мемлекеттегі сыбайлас жемқорлықты жою өмірдің барлық салаларына оң әсер етеді.

Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы қабылданған сәттен бастап біздің мемлекетімізде сыбайлас жемқорлықты барынша азайту бойынша орасан зор жұмыстар жүргізілді.

Мәселен, «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» ҚР Заңымен мемлекеттік қызметтің «мансаптық» моделіне көшу қамтамасыз етілді, ашық конкурстық іріктеу, құзыреттілік негізінде ілгерілету тетіктері арқылы меритократия қағидаттары енгізілді. Командалық орын ауыстыру үшін жағдайлар қысқартылды, мемлекеттік қызметшілердің тиімділігін бағалау жүйесі түбегейлі қайта қаралды.

Осы жаңалықтардың арқасында барлық азаматтардың материалдық, әлеуметтік жағдайы мен мәртебесіне қарамастан қалаған лауазымға орналасу мүмкіндігі бар; биліктің жоғарғы эшелондарында туыстық байланыстар мен таныстардың болуы оның жұмысқа орналасуына да әсер етпейді. Бұл қазіргі мемлекеттік қызметшілерге оларды жоғарылату кезінде де қатысты.

Мемлекеттік қызметшілерге еңбекақы төлеудің жаңа жүйесін енгізу сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарға нөлдік төзімділікті қалыптастыруға өте оң әсер етеді.

Айта кету керек, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл үшін жұртшылықтың әлеуеті белсенді пайдаланылуда, бірқатар үкіметтік емес ұйымдар ұсынған қоғамдық бақылау күшейтілді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс – қимыл агенттігінің жанынан жұртшылық өкілдерінен тұратын арнайы мониторингтік топтар құрылды, олардың басты мақсаты-сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегияның іске асырылуын бағалау.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың маңызды факторларының бірі бизнес-процестерді автоматтандыру болып табылады. «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы қазақстандықтардың мемлекеттік қызметтерін алу үшін қолайлы жағдай жасауға, сондай-ақ мемлекеттік органдарға жүгінген кезде тікелей байланысты болдырмауға арналған.

Сыбайлас жемқорлық үшін жауапкершілік және жазаның бұлтартпастығын қамтамасыз ету күшейтілді. Сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған адамдар үшін мемлекеттік қызметке және квазимемлекеттік сектор субъектілеріне жұмысқа орналасуға өмір бойы тыйым салынды.

Мысалы, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылған адам болашақта мемлекеттік мекемелерге тек басшы лауазымға ғана емес, сонымен қатар әкімшілік персонал лауазымына да жұмысқа орналаса алмайды.

Сонымен қатар, ауыр және аса ауыр сыбайлас жемқорлық қылмыстары үшін сотталғандар үшін шартты түрде мерзімінен бұрын босату мүмкіндігі алынып тасталды. Парақорлық үшін жазаны ең төменгі қауіпсіздік мекемесінде бірден өтеуге тыйым салынды.

Мемлекеттік органдар, ұйымдар, квазимемлекеттік сектор субъектілері басшыларының қарамағындағылардың сыбайлас жемқорлығы үшін дербес жауапкершілік институты енгізілді.

Сыбайлас жемқорлық ұлттық қауіпсіздікке, әрбір отбасының әл-ауқатына, балаларымыздың жарқын болашағына және тұтастай алғанда елдің дамуына қауіп төндіреді.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет, сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрақты иммунитет болмаған жағдайда қалаған нәтижеге қол жеткiзу мүмкiн емес. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес — бүкiл қоғамның iсi.

Сыбайлас жемқорлыққа төзiмсiздiк қарым-қатынас әр қазақстандықтың азаматтық көзқарасына, ал адалдық және ақшаға сатылмау — мiнез-құлық нормасына айналуы тиiс.

Бұл кеселге қарсы тұру – елдің әрбір азаматының міндеті!

Егер Сіз сыбайлас жемқорлықтың куәгері немесе құрбаны болдым деп ойласаңыз, бұл туралы мобильді телефоннан немесе стационарлық телефоннан тегін 1424 нөмірі бойынша сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің Call-орталығына қоңырау шалу қажет.